تفسیر| آزمون صبر و حفظ امید در عصر انتظار

 به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از تسنیم ، ایمان به ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه همواره با امتحانی بزرگ برای مؤمنان همراه بوده است. این امتحان، صبر و استقامت در برابر سختی‌ها، فتنه‌ها و طولانی شدن غیبت است. مؤمنان واقعی در این دوران با تکیه بر ایمان خود، از ارزش‌ها و اصول دینی پاسداری می‌کنند و در راه اصلاح جامعه تلاش می‌کنند. آنها می‌دانند که ظهور امام وعده‌ای حتمی است، اما زمان تحقق آن تنها در علم الهی است.

یکی از جنبه‌های مهم این امتحان، حفظ امید و نشاط در دوران غیبت است. شیطان و دشمنان اسلام همواره در تلاشند تا با ایجاد یأس و ناامیدی، مؤمنان را از انتظار فرج منصرف کنند. اما مؤمنان آگاه با مطالعه و تدبر در آموزه‌های دینی، به این توطئه‌ها پی می‌برند و با تقویت ایمان خود، از این دام‌ها رهایی می‌یابند. آنها با انجام اعمال نیک و ترویج فضائل اخلاقی، زمینه را برای ظهور امامشان فراهم می‌کنند.

امام صادق علیه‌السلام ذیل آیه ١٥٥ سوره بقره فرمودند:
«به‌راستی که پیش از قیام قائم نشانه‌هایی وجود دارد که از جانب خداوند عزّ و جلّ برای مؤمنان خواهد بود.» إِنَّ قُدَّامَ الْقَائِمِ عَلَامَاتٍ تَكُونُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِلْمُؤْمِنِینَ.
راوی پرسید:  «فدایت شوم! آن نشانه‌ها چیست؟»
امام (ع) فرمودند: «این همان سخن خداوند عزّ و جلّ است که می‌فرماید:
وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَیْءٍ "و قطعاً شما را می‌آزماییم"؛ یعنی مؤمنان را پیش از قیام قائم آزمایش می‌کنیم: بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ؛ با چیزی از ترس، گرسنگی، کاهش در اموال، جان‌ها و محصولات. و بشارت بده صابران را.»
امام (ع) ادامه دادند:
"یَبْلُوهُمْ بِشَیْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ" یعنی خداوند آنان را با ترس می‌آزماید، ترسی که از پادشاهان بنی‌فلان در روزهای پایانی حکومتشان خواهد بود.
"وَ الْجُوعِ" یعنی گرسنگی به سبب گرانی قیمت‌ها.
"وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ" یعنی رکود تجارت‌ها و کاهش درآمدها.
"وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَنْفُسِ" یعنی مرگ‌های فراگیر.
"وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَرَاتِ" یعنی کم شدن بازدهی محصولات کشاورزی.
"وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ" یعنی در آن زمان، به صابران بشارت بده که ظهور قائم نزدیک است. (الإمامة و التبصرة من الحیرة، النص، ص129)

در این حدیث، «خوف» به ترس از حکومت‌های ظالم و استبدادی اشاره دارد که در زمان‌های نزدیک به ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه بر جوامع سایه می‌افکنند. این ترس می‌تواند ناشی از ظلم و فساد حاکمان، جنگ‌ها و بحران‌های اجتماعی باشد که مردم را در معرض فشارهای روانی و اجتماعی قرار می‌دهد. «گرسنگی» نیز به معنای کمبود منابع غذایی و مشکلات اقتصادی است که در اثر بحران‌های سیاسی و اقتصادی به وجود می‌آید، مثل افزایش قیمت‌ها و بحران‌های تولید مواد غذایی. علاوه بر این، «نقص اموال» به کاهش ثروت و منابع مالی مردم در این دوران اشاره دارد که می‌تواند ناشی از تورم، رکود اقتصادی یا فساد مالی باشد. به همین ترتیب، «نقص جان‌ها» به افزایش مرگ‌ومیرهای ناشی از جنگ‌ها، بیماری‌ها و یا فساد اجتماعی و اقتصادی اشاره دارد که باعث کاهش تعداد افراد و افزایش فقدان در جامعه می‌شود.

«کم بازدهی شدن محصولات» به کاهش تولیدات کشاورزی و بحران‌های زیست‌محیطی اشاره دارد که می‌تواند ناشی از تغییرات اقلیمی، خشکسالی یا بحران‌های جهانی در بخش کشاورزی باشد. این موضوع باعث می‌شود که مردم با کمبود محصولات غذایی و سایر منابع روبه‌رو شوند. در نهایت، «مرگ‌های فراگیر» به شیوع بیماری‌ها، جنگ‌ها و یا خشونت‌های اجتماعی اشاره دارد که به طور گسترده‌ای جان افراد را می‌گیرد و موجب کاهش جمعیت در این دوران می‌شود. این مجموعه مشکلات نشان‌دهنده بحران‌ها و سختی‌های شدید پیش از ظهور امام مهدی (علیه‌السلام) است که مؤمنان باید در برابر آن‌ها صبر و استقامت داشته باشند، زیرا این شرایط به نزدیکی ظهور منتهی خواهد شد.

در دو آیه بعد، خداوند این مؤمنانی را که برای امامشان در برابر ناملایمات صبر پیشه می‌کنند، اینگونه توصیف می‌کند:  «الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ ﴿١٥٦﴾ أُولَٰئِكَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ ﴿١٥٧﴾ یعنی (این مؤمنان) همان کسانی‌اند که چون بلا و آسیبی به آنان رسد گویند: ما مملوک خداییم و یقیناً به سوی او بازمی گردیم. آنانند که درودها و رحمتی از سوی پروردگارشان بر آنان است و آنانند که هدایت یافته‌اند.

بنابراین آزمون صبر مؤمنان در دوران غیبت، فرصتی برای خودسازی و تهذیب نفس است. مؤمنان با تمرین صبر و استقامت، می‌توانند به کمالات روحی و معنوی دست یابند و در زمره یاران واقعی امام عصر قرار گیرند. آنها می‌دانند که پاداش این صبر و استقامت، دیدار روی دل‌آرای امام عصر (عج) و شرکت در برقراری حکومت عدل الهی در سراسر جهان خواهد بود.